آموزش کامل نگهداری گل سانسوریا در منزل

آشنایی کوتاه با سانسوریا

از آنجا که سانسوریا جزو گیاهان مقاوم آپارتمانی به حساب می­آید نگهداری بسیار ساده تری نسبت به برخی گیاهان تزئینی آپارتمانی دارد. به همین خاطر است که در بین پرفروش ترین گیاهان آپارتمانی نام سانسوریا جزو اولین آنهاست. این مقاومت به خاطر این است که سانسوریا میتواند سازگاری بسیار زیادی با محیط نشان دهد البته به شرط اینکه این تغییرات به صورت ناگهانی برای او اتفاق نیفتد. به عنوان نمونه سانسوریا در نور مستقیم خورشید هم میتواند زنده بماند اما نباید به طور ناگهانی در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد بلکه سانسوریا باید به مرور زمان به مکان های پر نور تری نسبت به شرایط سابق خود که در آن نگهداری میشدند منتقل شوند تا با آن مکان انس بگیرند. همچنین در مکان هایی با نور کم مقاومت بسیار زیادی را در سانسوریا ها شاهد هستیم.

مکان پیش نهادی گل آرا برای نگهداری سانسوریا

بهترین مکان که رطوبت مناسبی برای رشد این گیاه دارد آشپزخانه منزل یا محل هایی که به آشپزخانه نزدیک تر هستند است. چون در آشپزخانه به اندازه کافی هم رطوبت و هم حرارت وجود دارد و با تولید پیوسته این موارد نیاز گیاه تامین شده و رشد مناسبی از خود نشان میدهد. همچنین این مکان معمولا در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندارد. به همین دلیل برای سانسوریا ابلق هم مکانی ایده آل محسوب میشود.

در هر صورت اگر سانسوریا ابلق شما تبدیل به سانسوریا سبز شد و نشانه های کمبود نور را از خود نشان داد به هیچ عنوان نباید به صورت ناگهانی در معرض نور مستقیم قرار بگیرد بلکه باید کم کم و به آرامی در طول زمان نور گیاه را به تدریج افزایش داد.

شیوه گل دهی سانسوریا

این گیاه به ندرت گل میدهد و بیشتر از جنبه برگ زینتی آن استفاده میشود اما در صورتی که تمام شرایط ایده آل از لحاظ خاک، آبیاری ، نور و رطوبت و کوددهی برای این گیاه که در ادامه بیان خواهد شد را داشته باشد سانسوریا گلدهی میکند گل هایی سفید مایل به کرم به صورت لوله ای شکل شبیه به نیلوفر

آموزش طریقه کاشت و پرورش گل سانسوریا

سانسوریا از دو طریق کشت میشود:

الف) کاشت از طریق بذر

ب) کاشت از طریق قلمه

کاشت از طریق بذر

در شیوه کاشت از طریق بذر تفاوت زیادی بین گیاهان مختلف آپارتمانی وجود ندارد و تنها چیزی که باعث رشد سریع تر بذر میگردد رطوبت بیش از حد هواست. به همین دلیل است که بذر ها در گلخانه ها بدلیل داشتن رطوبت زیاد رشد بهتری دارند.

اگر قصد دارید بذر سانسوریا را در منزل بکارید تا حد امکان گلدان را در محیط مرطوب مثل حمام نگهدارید و بعد از اینکه گیاه شما جوانه زد متناسب با راهکار هایی که در مقاله تامین رطوبت گیاهان آپارتمانی به آن اشاره شده است سعی کنید تا حد امکان از میزان رطوبت محیط آن کم کنید.

به طور کلی به خاطر اینکه تکثیر سانسوریا با بذر زمان بر است حتی افرادی که برای اولین بار آنها را پرورش میدهند از شیوه قلمه استفاده میکنند و به همین علت استفاده از این روش نیاز به صبر و حوصله فراوان داشته و مرسوم نیست.

کاشت از طریق قلمه زدن

در این روش قلمه زدن انواع سانسوریا با هم هیچ تفاوتی ندارند. به عنوان نمونه آموزش قلمه زدن سانسوریا پاکوتاه با سانسوریا ابلق هیچ تفاوتی ندارد و میتوانید مطابق همین آموزش انواع گونه ها و نژاد های مختلف سانسوریا را قلمه زنی کرده و افزایش دهید.

۱- به دلیل حساسیت آبیاری این گیاهان و پوسیدگی ساقه در صورت ماندن بیش از حد رطوبت در گلدان باید سعی شود در اولین گام کاشت سانسوریا به انتخاب گلدانی که زهکشی مناسبی دارد اقدام کرد.

۲- در زمان کاشت؛ به عمقی که سانسوریا را در آن قرار میدهید توجه کنید. باید سعی کرد که آنها را در عمق زیاد خاک نگذاشته و با عمق گلدان قبلی که در آن قرار داشته است متناسب باشد.

بعد از در نظر گرفتن این دو نکته شروع به قلمه زدن و تکثیر سانسوریا خود میکنیم…..

قبل از شروع قلمه زدن سانسوریا تصمیم میگیریم که قصد داریم تکثیر سانسوریا از طریق برگ انجام شود و یا اینکه میخواهیم تکثیر سانسوریا در آب صورت بگیرد و متناسب با این تصمیم یکی از شیوه ها را برای تکثیر سانسوریا انتخاب کنید.

برای تکثیر از طریق برگ در خاک یکی از برگ های بزرگ گیاه را انتخاب کرده و آن را به اندازه حدود ۵ سانتی متر همانند تصویر زیر برش داده و به صورت عمودی آن را در خاک به میزان حدود ۱سانتی متر قرار دهید.

نکته مهم: در زمان قرار دادن گیاه حتما دقت کنید که بخش پایینی آن که از ابتدا رو به خاک بوده  را در خاک قرار دهید چون در صورتی که قلمه به صورت وارونه کاشته شود ریشه نخواهد کرد.

پس از کاشت حدود یک هفته قلمه ها را در محیط گرم و خشک دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید تا مراحل اولیه ترمیم لبه های بریده شده شروع شده و کم کم مراحل ریشه دار شدن قلمه ها بدون هیچ پوسیدگی شروع شود.

دلیل اینکه این یک هفته قلمه ها زیاد آبیاری نمیشوند جلوگیری از پوسیدگی است.

بعد از یک هفته تنها زمانی قلمه ها را آبیاری میکنیم که خاک گیاه کاملا خشک شده باشد و اگر بیش از این میزان آبیاری شود نه تنها به ریشه زدن آن کمک نمیکند بلکه باعث پوسیدگی قلمه ها خواهد شد.

بررسی وضعیت ریشه ی قلمه ها

برای تست ریشه دار شدن قلمه ها میتوان بعد از حدود سه هفته مقدار کمی آنها را بکشید تا تست مقاومت آنها آغاز شود. اگر در خاک نسبتا ثابت شده بودند نشان میدهد ریشه ها شگکل گرفته و قلمه زدن با موفقیت انجام شده است. در غیر این صورت احتمالا قلمه ها در اثر رطوبت زیاد پوسیده است و باید از قلمه های جدیدی برای تکثیر سانسوریا استفاده کرد.

زمان قلمه زدن سانسوریا

بهترین زمان قلمه زدن سانسوریا بهار و تابستان است. اما در ماه های سرد تر سال همانند پاییز و زمستان رشد بسیار کمی دارند و ریشه زدن آنها بسیار بیشتر از بهار و تابستان طول میکشد مگر اینکه تمام شرایط فصل تابستان از لحاظ نور دما و رطوبت برای گیاه فراهم شود.

زمان پاجوش زدن سانسوریا

اگر دوست دارید به جای قلمه زدن از سانسوریا پاجوش بگیرید به سانسوریا دو تا سه ماه زمان بدهید. خواهید دید که پاجوش های کوچولو و جذاب آن کم کم سر و کله شان پیدا میشود. البته در موارد زیادی همانند تصویر زیر حتی در زمان ریشه کردن قلمه بریده شده سانسوریا پاجوش زده و قلمه و پاجوش هم زمان ایجاد شده است. البته اکثر برگ های قلمه سانسوریا خوشان زشد نمیکنند و با تولید ریشه به زیاد شدن پاجوش ها کمک میکنند اما در این بین برگ هایی هستند که علاوه بر تولید پاجوش از بالای محل بریده شده جوانه جدیدی تولید میکنند.

مهم ترین دلالپل شکست در تکثیر سانسوریا

اگر دمای محیط کم باشد یا نور کافی به گیاه نرسد و یا شیوه قرار گیری قلمه ها به درستی انتخاب نشده باشند (مثلا قلمه ها وارونه گذاشته شده باشند) میتواند باعث تکثیر نشدن سانسوریا شود. بنابراین توصیه میکنیم قلمه ها را در دمایی بین ۱۸ تا ۳۰ درجه سانی گراد و نور غیر مستقیم فراوان در تمام طول روز قرار دهید حتی اگر مجبور باشید حرارت یا نور مصنوعی برای گیاه تولید کنید.

البته اگر تمام موارد بالا به درستی انجام شده باشد احتمالا قلمه های شما نیاز به زمان بیشتری برای ریشه زدن دارند و باید حدود ۲ ماه هم برای قلمه برخی از گونه های سانسوریا زمان اختصاص داد.

نگهداری بعد از پاجوش

بعد از اینکه پاجوش ها را در گلدان مشاهده کردید کار خاصی برای نگهداری نیاز نیست به جز اینکه اگر برای رشد سریع تر پاجوش ها رطوبت محیط بیش از حد بالاست سعی کنید آن را مقداری کمتر کنید و به هیچ عنوان در آبیاری پاجوش ها زیاده روی نکنید که این موضوع باعث پوسیدگی پاجوش های سانسوریا خواهد شد.

ترفند های نگهداری از سانسوریا

آبیاری سانسوریا

یکی از مهم ترین مشکلاتی که گونه های مختلف سانسوریا با آن مواجه هستند، آبیاری بیش از حد است. این مشکل در بسیاری از ساکولنت ها مشاهده میشود.

برای نگهداری از انواع سانسوریا باید دانست که این گیاه نمیتواند خاک مرطوب را تحمل کند و به راحتی در چنین شرایطی میپوسند. همچنین به جز پوسیدگی ساقه، آبیاری بیش از حد سانسوریا ها موجب مشکلاتی همانند پوسیدگی ریشه و عفونت های قارچی نیز میشود.

برای اینکه با مشکل پوسیدگی ریشه و ساقه در سانسوریا رو به رو نشوید پیشنهاد میکنیم از این روش برای آبیاری آنها استفاده کنید:

• به هیچ عنوان این گیاه را زیاد آبیاری نکنید و تا زمانی که حتی عمق خاک خشک نشده است و وقتی انگشت یا یک چوب را داخل خاک میبرید مقداری خاک خیس یا گل به آن میچسبد به گلدان گیاه هیچ آبی اضافه نکنید.
• شیوه آبیاری را تغییر دهید و به جای اینکه آب را پای گلدان بریزید، آن را داخل سینی زیر گلدان ریخته تا با تبخیر شدن آب و کشیدن رطوبت از زیر گلدانی آب مورد نیاز گیاه تامین شود. اهمیت این روش این است که به خاطر تلاش گیاه در بدست آوردن آب باعث کشیده شدن ریشه های آن و در نتیجه رشد بیشتر و مقاومت بیش از پیش گیاه خواهد شد.
• به میزان آبیاری گیاه در بهار و تابستان دقت کنید و میزان آبیاری پاییز و زمستان را به شدت نسبت به بهار و تابستان کمتر کنید. چون گیاه با سرد تر شدن هوای محیط، رشد کمتری دارد و در نتیجه نیاز به آب کمتری خواهد داشت

آموزش رنگ زدن سانسوریا

داشتن یک گیاه رنگی آرزوی همه ماست اما زمانی که این رنگ طبیعی باشد، زیبایی دو چندانی را به اتاق و منزل ما خواهد داد به همین دلیل ما متمرکز به رنگ آمیزی مصنوعی نشده و به  مواردی که در رنگ آمیزی طبیعی تاثیر دارند اشاره میکنیم

۱- نور: مهم ترین دلیل بی رنگ شدن یا رنگارنگ نبودن سانسوریا کمبود نور است. حتی اگر در منزل مکانی که نور کافی و غیر مستقیم خورشید داشته باشد ندارید میتوانید برای رنگارنگ شدن سانسوریا های خود از نور مهتابی استفاده کنید. اما همانطور که در مقاله تامین نور در گیاهان آپارتمانی اشاره کردیم به هیچ عنوان نباید نور دائمی به گیاه تابیده شود و مهتابی ۲۴ ساعته روشن باشد. این به گیاه آسیب میرساند.

۲- آبیاری نامناسب: بدترین نوع آبیاری به سانسوریا آبیاری های مداوم و پی در پی هست که میتواند باعث رنگ پریدگی برگ های سانسوریا و همچنین زد شدن آنها شود.

رنگ آمیزی مصنوعی سانسوریا

ما این کار را توصیه نمیکنیم چون در اغلب موارد به گیاه آسیب جدی وارد شده و در نهایت از بین میرود اما اگر به هر حال تصمیم خود را برای رنگ کردن گل خود گرفته اید ، پیشنهاد میکنیم ابتدا در مورد سازگاری رنگ خریداری شده با گیاه و مضر نبودن آن با گیاه تحقیق کرده و پس از آن اقدام به رنگ آمیزی کنید. همچنین سعی کنید حتما از رنگ های مخصوص گل و گیاه مثل رنگ های ساخت شرکت ایلیا کروم استفاده کنید.

دمای مناسب رشد سانسوریا

از آنجا که محل اصلی رویش این گیاه مناطق آفریقای جنوبی است در مکان های گرم و با رطوبت بالا بیشترین رشد و طراوت را دارد. این جمله بمعنی توانمند نبودن گیاه در سرما و مکان هایی که رطوبت نسبتا کمتری دارد نیست اما در صورتی که قصد نگهداری سانسوریا در چنین شرایطی را داشته باشید سانسوریا شما آسیب نمیبیند اما رشد سریع و زیادی را تجربه نخواهد کرد.

نور پردازی برای سانسوریا

سانسوریا نور غیر مستقیم را ترجیح میدهد و به همین دلیل جزو گیاهان بی نیاز از نور آپارتمانی محسوب نمیشود. اما نور خورشید نباید مستقیم به این گیاه بتابد چون باعث ایجاد لکه هایی قهوه ای روی سطح گیاه میشود.

اگر سانسوریا ابلق و رنگی در اختیار دارید، اهمیت تامین نور غیر مستقیم چه طبیعی و چه مصنوعی بیشتر است چون رنگ های گیاه ارتباط مستقیم با نور دارند و اگر نور به آنها نرسد این رنگ از بین میرود. البته اگر نور کافی در محیط نگهداری گل در اختیار ندارید پیشنهاد میکنیم از نور مصنوعی برای رشد آن با توجه به دستورالعملی که در آموزش تامین نور گیاهان آپارتمانی بیان کرده ایم استفاده کنید.

خاک و گلدان مناسب سانسوریا

بهترین خاک برای این گیاه خاک شنی است چون سانسوریا توانایی تحمل ماندن بیش از اندازه آب در خاک را ندارد و به راحتی با ماندن آب در گلدان پوسیده شده و از بین میرود بنابراین هم گلدان سفالی برای این گیاه توصیه میشود و هم خاک شنی.

ترکیب گلدان سفالی با زهکشی مناسب و خاک شنی باعث تخلیه سریع آب های استفاده نشده از گلدان میشود و در نتیجه سانسوریا از خطر پوسیدگی نجات پیدا خواهد کرد.

بهترین کود برای سانسوریا

با توجه به هدف از کوددهی و فصل اضافه کردن کود به گلدان، نوع کودی که به سانسوریا داده میشود متفاوت است. مثلا در زمستان نباید به گیاهه هیچ کودی داد چون فصل استراحت گیاه است همچنین به عنوان نمونه اگر هدف از کوددهی، رشد قد سانسوریا  است، نوع کود نسبت به زمانی که هدف پاجوش دهی سانسوریا است متفاوت است. همچنین در صورت کمرنگ شدن برگ ها  باید کود خاصی متناسب با این نیاز انتخاب کرد.

• برای پاجوش دهی سانسوریا باید از کود های حاوی فسفر همانند ۱۰.۵۲.۱۰ اسید هیومیک استفاده نمایید.
• اگر تنها مشکل گیاه شما رشد کند و آرام آن است میتوانید از کود سه بیست استفاده نمایید.
• هرچند کم رنگ شدن برگ های گیاه علت های مختلفی مثل عدم تامین نور مناسب یا کبود رطوبت و… میتواند داشته باشد اما یکی از علت های آن، کمبود آهن گیاه است که برای حل این باید کود آهن به گلدان اضافه کرد.

در نهایت استفاده از کود حیوانی برای سانسوریا را توصیه نمیکنیم. حتی جز سانسوریا برای هیچکدام از گیاهان آپارتمانی استفاده از کود حیوانی را توصیه نمیکنیم چون احتمال پیدایش علف های هرز پای گلدان و آسیب های متنوع در اثر استفاده از چنین کودی برای گیاهان آپارتمانی وجود دارد. چون گیاهان آئارتمانی معمولا حساسیت بالایی دارند و بومی مناطقی که ما از آنها استفاده میکینیم نیستند.

آفات و بیماری های سانسوریا

رایج ترین مشکلات سانسوریا، پوسیدگی ریشه، زرد شدن برگ ها، شل شدن برگ ها، لوله شدن برگ ها، افتادگی برگ ها، تغییر رنگ برگ ها، خشک شدن نوک برگ ها، نداشتن توان در ئاجوش زدن ،گرفتن بیماری قارچی، باریک شدن برگ ها، گرفتن بیماری لکه برگی و درگیر شدن با آفاتی همانند شپشک آرد آلود، مگس سفید و یا پشه ها هست.

به طور کلی بیشتر چنین مشکلاتی به خاطر مهیا نبودن شرایط مناسب نگهداری سانسوریا است که در همین مقاله به آن اشاره کردیم است. اما در صورت درگیر شدن سانسوریا شما با آفات باید شروع به از بین بردن آفات کنید. ئیشنهاد میکنیم با توجه به آموزش مفصل شیوه مبارزه با آفات و بیماری های سانسوریا قدم به قدم پیش رفته و از زدن سم بدون دقت در میزان و نوع آموزش داده شده خودداری کنید.

نکات مراقبتی ویژه

• روی برگ های سانسوریا به مرور زمان گرد و خاک و غبار های زیادی مینشیند و به خاطر پهن بودن برگ های این گیاه، استعاد جذب گرد و غبار در سانسوریا نسبت به گیاهانی که برگ های سوزنی شکل دارند بسیار بیشتر است. به همین دلیل در صورت مشاهده گرد و خاک روی برگ های گیاه خود، حتما به خاطر بالا بردن جذب برگ ها آنها را با دستمالی نرم و مرطوب تمییز کنید.
• اگر برگ ها رشد زیادی داشت و یا پاجوش های فراوانی در گلدان مشاهده کردید حتما در فصل زمستان نسبت به تعویض گلدان و یا قلمه زدن آنها اقدام کنید. معمولا در اثر نادیده گرفتن تعویض گلدان گیاه یا قلمه زدن آن گیاه ظاهر متناسب اش را از دست میدهد و بعد از مدت کوتاهی به خاطر کمبود جا ممکن است آسیب های جدی ببیند
• با ورود شوک دمایی به سانسوریا، گاهی رویش گل در این گیاه مشاهده شده است که بسیار نارد است. به هر حال در صورت مشاهده گل هایی سفید مایل به سبز روی گیاه خود، بدون تغییر در میزان آبیاری تنها سعی کنید در تامین نور غیر مستقیم گیاه توجه بیشتری داشته باشید.

مشهور ترین گونه های سانسوریا در ایران

• سانسوریا بلک گلد
• سانسوریا هانی گلد
• سانسوریا گلد فلیم
• سانسوریا میلک فلیم
• سانسوریا پوست ماری
• سانسوریا پا کوتاه
• سانسوریا امریکن
• سانسوریا شمشیری ابلق
• سانسوریا کراواتی ابلق
• سانسوریا استوکی
• سانسوریا متالیکا
• سانسوریا هانی
• سانسوریا مینیاتور
• سانسوریا مهتابی
• سانسوریا ماسونیا

خواص گل سانسوریا

برخی برای سانسوریا خاصیت تصفیه کنندگی هوا را بیان کرده اند اما اینکه با قاطعیت این گیاه را جزو گیاهان آپارتمانی تصفیه کننده هوا به حساب آورد نیاز به بررسی های علمی بیشتری دارد و اگر مقاله ای علمی در این زمینه منتشر شود، در به روز رسانی های بعدی در همین صفحه آن را قرار خواهیم داد.

نگهداری سانسوریا در زمستان

همانطور که در جدول ابتدای مقاله بیان شد، سانسوریا بومی مناطق گرمسیری است و به همین علت اگر در دمای کمتر از ۱۰ درجه سانتی گراد قرار گیرد از بین میرود. به همین دلیل توصیه ما این است که حتی اگر سانسوریا را در باغچه نگهداری میکنید، در فصل سرما این گیاه را به داخل خانه منتقل کنید تا بتواند به ادامه رشد هرچند کمتر خود در فصل زمستان بپردازد.

سانسوریا در زمستان هر ۷ هفته یکبار آب نیاز دارد و آبیاری بیشتر از این مقدار میتواند به ساقه هایش آسیب جدی وارد کند چون گیاه در حال استراحت زمستانی است و مصرف آب برای او به شدت در این فصل کاهش پیدا کرده است.

سوالات متداول

• تکثیر سانسوریا در آب بهتر است یا خاک؟

تکثیر در آب نسبت به خاک به زمان بیشتری نیاز دارد. همچنین از آنجا که قرار است پس از تکثیر در آب قلمه ها به خاک منتقل شوند ممکن است باعث نا آشنا بودن گیاه با فضای خاک و ورود شوک به آن شود و این امر نیز علاوه بر مورد قبل در کند تر شدن رویه رشد گیاه تاثیر بگذارد. به همین دلیل توصیه ما استفاده از بستر خاک برای تکثیر سانسوریا است.

• تکثیر سانسوریا با قلمه چقدر طول میکشه؟

در بهترین حالت اگر رطوبت هوای محیط(نه خاک!) زیاد باشه حوالی ۳ هفته و اگر شرایط رطوبت خوب نباشه حدود ۴۵ روز طول میکشه تا قلمه های سانسوریا ریشه کنند.

• آیا میتوان از برگ های شکسته یا پوسیده سانسوریا مجددا استفاده کرد؟

از برگ های شکسته بله اما برگ های پوسیده را فراموش کنید. برگ های شکسته را مطابق آموزش بالا قطعه قطعه کنید و در خاک قرار داده و شرایط مطلوبی را که در بالا بیان شد برایش فراهم کنید